वृत्तसेवा — इराण आणि इस्त्राईल यांच्यात सुरू असलेला संघर्ष सोमवारी चौथ्या दिवशी अधिक तीव्र झाला असून, दोन्ही देशांकडून सुरू असलेल्या क्षेपणास्त्र आणि हवाई हल्ल्यांमुळे सामान्य नागरिकांचे मोठे नुकसान होत आहे. शुक्रवारी इस्त्राईलकडून करण्यात आलेल्या (पूर्वगामी) हल्ल्यांपासून सुरू झालेला हा संघर्ष आता थांबण्याची कोणतीही चिन्हे दिसत नाहीत.
इराणच्या आरोग्य मंत्रालयानुसार आतापर्यंत 224 हून अधिक नागरिकांचा मृत्यू झाला असून, त्यातील बहुतांश सामान्य नागरिक आहेत. हे मृत्यू प्रामुख्याने इस्त्राईलने केलेल्या हवाई हल्ल्यांमुळे झाले आहेत. दुसरीकडे, इस्त्राईलमध्ये 20 हून अधिक लोकांनी प्राण गमावले असून 300 पेक्षा अधिक जण जखमी झाले आहेत.
तेल अवीव, हैफा आणि पेटाह टिकवा या शहरांवर इराणकडून क्षेपणास्त्र व ड्रोन हल्ले
रविवार रात्री आणि सोमवार सकाळी इराणने इस्त्राईलमधील तेल अवीव, हैफा आणि पेटाह टिकवा या प्रमुख शहरांवर मिसाइल आणि ड्रोन हल्ले केले. यामध्ये किमान 8 इस्त्राईली नागरिक ठार झाले, तर अनेकजण जखमी झाले. या कारवाईच्या प्रत्युत्तरात इस्त्राईलने इराणमधील लष्करी, अणुऊर्जा आणि इंधनसंबंधी केंद्रांवर मोठ्या प्रमाणात हवाई हल्ले केले.
इस्रायली पंतप्रधान बेंजामिन नेतान्याहू यांनी सांगितले की, “इस्रायली हवाई दलाला आता इराणी आकाशात पूर्णपणे मुक्तपणे कारवाई करता येते,” आणि त्यांनी इस्लामिक रिवोल्युशनरी गार्ड्सच्या ‘कुद्स फोर्स’ च्या मुख्यालयावर हल्ला केल्याचा दावा केला.
इराणच्या क्षेपणास्त्र यंत्रणेवर मोठा आघात
इस्रायली डिफेन्स फोर्सेस (IDF) च्या म्हणण्यानुसार, त्यांनी आतापर्यंत इराणच्या एकूण क्षेपणास्त्र लाँचर्सपैकी सुमारे एक-तृतीयांश म्हणजेच 120 लाँचर्स नष्ट केले आहेत. सोमवार सकाळी इस्त्राईलने तेहरानकडे जात असलेल्या क्षेपणास्त्र वाहतूक करणाऱ्या ट्रकच्या ताफ्यावर कारवाई केली. रविवार संध्याकाळी 50 इस्रायली विमानांनी इस्फहानमध्ये 100 हून अधिक लष्करी लक्ष्यांवर हल्ला केला.
नेत्यांकडून परस्परांना इशारे, आंतरराष्ट्रीय चिंता वाढली
इस्रायली संरक्षणमंत्र्यांनी इराणच्या राजधानीसाठी थेट इशारा देताना सांगितले की, “तेहरानला आपल्या कृतीची किंमत मोजावी लागेल.” दुसरीकडे, इराणचे राष्ट्रपती यांनी इस्त्राईलच्या कारवायेला “नरसंहारक वागणूक” म्हणत संपूर्ण देशाला एकतेचे आवाहन केले.
न्यूक्लियर प्रश्न अधिक गंभीर
या संघर्षामुळे अण्वस्त्र सुरक्षा विषयक चिंता देखील वाढल्या आहेत. आंतरराष्ट्रीय अणुऊर्जा संस्थेचे प्रमुख राफेल ग्रोसी यांनी सांगितले की, इस्रायली हल्ल्यांमध्ये फोर्डो इंधन संवर्धन केंद्र किंवा खोंदाब हेवी वॉटर रिऍक्टरला नुकसान झालेले नाही. तरीही, इराणी संसद सदस्य अण्वस्त्र अप्रसार करारातून (NPT) बाहेर पडण्याचा प्रस्ताव मांडण्याच्या तयारीत आहेत.
डिप्लोमसी अपयशी; रशियाचा मध्यस्थीचा प्रस्ताव फेटाळला
कॅनडामधील G7 परिषदेमध्ये या संघर्षावर तातडीने चर्चा सुरू असून, नेत्यांनी या संघर्षामुळे संपूर्ण पश्चिम आशिया अस्थिर होण्याचा इशारा दिला आहे. रशियाने मध्यस्थीचा प्रस्ताव दिला असला तरी, दोन्ही देशांनी तो सध्या फेटाळला आहे.
